8 Kennisballon Persoon/Waarnemer

In hoofdstuk 5 Kennisfactoren zijn vijf kennisfactoren afgeleid. In dit hoofdstuk richten we ons op de kennisfactor Persoon. De naam persoon denkt niet de gehele lading. De term waarnemer is beter, maar dit leidt tot verwarring tussen waarnemer (zelfstandig naamwoord) en waarnemen (werkwoord). Daarom noemen we de waarnemer in het Alforto-raamwerk vaak persoon. Dit is concreter, eenvoudiger te begrijpen en leest gemakkelijker.

De kennisfactor Persoon is de drijvende kracht achter gedrag. Een persoon maakt keuzes en neemt beslissingen. Deze keuzes worden soms ze afgedwongen door de werking van het lichaam, zijn soms vrij te maken, worden soms beïnvloed door de keuzes van anderen en zijn soms gebaseerd uit correcte voorspellingen voor iedereen. Deze afhankelijkheid leidt tot vier typen waarnemers. De waarnemerstypen zijn de werking van een lichaam, kijken vanuit onszelf, kijken vanuit de groep en kijken vanuit een objectief standpunt. In het Alforto-raamwerk vatten we deze kijkrichtingen samen in vier waarnemerstypen: gij, ik, wij en dij. Het wisselen tussen deze perspectieven is zo moeilijk dat het vele jaren kan duren voordat we alle vier gezichtspunten begrijpen en kunnen toepassen. Het begrijpen van de vier waarnemerstypen is belangrijk omdat het redenatieproblemen voorkomt.

Het eerste waarnemerstype is de werking van ons lichaam. Van jongs af aan leren we de werking van ons lichaam te begrijpen en te beheersen. We leren zindelijk te worden en op de pot te plassen en poepen. Door deze beheersing wordt ons leven aangenamer. Toch kunnen we de werking van ons lichaam niet altijd beheersen. Soms laten we een flinke boer na een drinkgelag of een scheetjessymfonie na een schranspartij. Soms is de werking helemaal niet te onderdrukken, zoals bij diarree. Vaak wint de werking het ook van onze wil. In levensbedreigende situaties neemt ons lichaam het commando volledig over. We vergeten dan wat we hebben geleerd en volgen een ingebouwd denkpatroon, zoals vluchten of verstijven. De werking van het lichaam is zo complex, met hormonen, enzymen, eiwitten, et cetera, dat we de werking niet volledig begrijpen. Wel is duidelijk dat het lichaam ons denken veel meer aanstuurt dan we vaak beseffen.

...