Ontvankelijk worden voor complottheorieën
## Vragen stellen
Volgens de 37-jarige Canadees Jonny Wayne is het is een bittere noodzaak om alle veronderstelde waarheden permanent ter discussie te stellen. Juist omdat zo weinig mensen dat doen. Dat geldt met name voor de kern van ons wereldbeeld: dat de aarde rond is. Dat is maar theorie, net als de evolutie en de zwaartekracht. Met de instandhouding van die theorieën zijn alle gevestigde belangen gediend. Daar moeten we vragen over stellen. Of we dat leuk vinden of niet. De platte-aarders zijn volgens zichzelf de enige echt kritische geesten op de platte schijf waarvan iedereen maar klakkeloos aanneemt dat de aarde een bol is. Maar ze brengen hun eigenzinnigheid wel uniform onder woorden.
## Uniek zijn
De voornaamste pijler van de schijnbare werkelijkheid is de perceptie van een ronde aarde die het product is van de oerknal. ‘Daarmee wordt de mens welbewust beroofd van de gedachte dat hij uniek is’, zegt een platte-aarde-theorie aanhanger. ‘We moeten geloven dat de mens, net als de aarde, een toevalstreffer is. Opdat we vooral niet denken dat we als soort iets voorstellen. Zo zijn we makkelijk te onderdrukken.’
## Wantrouwen
Het is niet verstandig om de platte-aarders als marginale dwaallichten weg te zetten, zegt Stef Aupers, hoogleraar mediacultuur aan de Katholieke Universiteit Leuven. ‘Zij staan tenslotte niet alleen in hun wantrouwen tegenover de wetenschap: zo’n kwart van de Nederlanders deelt dat wantrouwen tot op zekere hoogte. Aan de platte-aarde beweging kun je zien waardoor het wetenschappelijk wereldbeeld onder druk is komen te staan: mensen gaan steeds meer af op hun intuïtie. Op wat ze zien, voelen en ruiken.’
## Kleine aantallen
Volgens het dagblad *Trouw*, dat daarbij verwijst naar een eigen onderzoek, is 0,9 procent van de Nederlanders – zo’n 150 duizend mensen – van mening dat de aarde plat is. Anderhalf procent denkt dat de ware machthebbers op deze planeet ‘hagedisachtige wezens’ zijn. Ruim 5 procent van de Nederlanders denkt dat de Amerikaanse regering in Nevada buitenaardse wezens verborgen houdt.
## Verbanden zien
‘In de digitale echokamer vinden deze opvattingen weerklank’, zegt Aupers. ‘Veel flat earthers ontwaken, zoals zij het zelf noemen, na het zien van een filmpje op YouTube. Veel van die mensen hadden klappen gekregen in het leven, en wilden een verband zien tussen al die nare dingen die ze hadden meegemaakt.
## Zich bijzonder voelen
**‘Zo ontstaat vaak een ontvankelijkheid voor complottheorieën. En daaraan ontlenen zij ook troost: aanhangers van complottheorieën voelen zich bijzonder. Als minderheid met een missie proberen zij een groot geheim te ontsluieren. Dat is niet per se leuk en evenmin utopisch, maar wel heroïsch. Het verhaal over jouw onbegrepen strijd tegen een overmacht leest als een roman.’**
*Bron* [https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-flat-earthers-voeren-een-heroische-strijd-tegen-de-machthebbers-die-ons-dom-willen-houden\~be75d135/](https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-flat-earthers-voeren-een-heroische-strijd-tegen-de-machthebbers-die-ons-dom-willen-houden\~be75d135/)
Arjen Meijer ·